Op uitnodiging van de cd&v-afdelingen van Herne, Galmaarden en Gooik kwam Vlaams landbouwminister Jo Brouns in het Baljuwhuis in Galmaarden ten behoeve van de land- en tuinbouwers het recent stikstofakkoord van de Vlaamse regering toelichten. Het werd een druk bijgewoonde bijeenkomst met ook belangstellenden van buiten die drie gemeenten. Vanuit de cd&v was de minister vergezeld van zijn partijvoorzitter Sammy Mahdi en van Vlaams parlementslid Peter Van Rompuy. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om felicitaties over te maken aan burgemeester Kris Poelaert voor zijn aanstelling als senator. Minister Brouns mocht alvast genieten van een drieledige inleiding.
Als gastheer mocht eerst Galmaards burgemeester Ludo Persoons iedereen welkom heten. Vervolgens was het de beurt aan Herns burgemeester Kris Poelaert voor het voorstellen van het informatief luik dat zich niet alleen toespitste op het recent stikstofakkoord maar ook thema’s als MAP7 (Mestactieplan), het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de Europese Natuurherstelwet niet links liet liggen. Burgemeester Poelaert: “Landbouw is belangrijk voor ons. Een authentiek Pajottenland is een streek waar landbouw altijd al een vooraanstaande plaats heeft bekleed en - laat het voor ons duidelijk zijn - ook in de toekomst een streek zal blijven waar de landbouw een heel belangrijk plaats zal blijven innemen”. Partijvoorzitter Sammy Mahdi dan weer zag het meer algemeen: “Een jaar geleden bij mijn aanstelling als partijvoorzitter werd in de pers gekopt of een stedelijke jongen als Mahdi wel zou aarden als voorzitter van de landelijke cd&v en of hij begrip zou kunnen opbrengen voor wat er gebeurt in de landbouwsector. Bij mij, zoals bij iedereen, zit er wel degelijk ook een landbouwverleden verweven in mijn DNA. Maar ook ben ik een ‘Verhofstadt-kind’ die moest vaststellen dat wij in die periode veel uit handen hebben gegeven en waarvan we thans beseffen dat men daar terug moet op komen. We hebben wel degelijk nood aan een vorm van autonomie. Dat vooral wat ons eten betreft. We mogen niet afhankelijk worden. Gelukkig beschikken we over de meest duurzame landbouw in de wereld. Het is dan ook onze taak om trots te zijn op die mensen die iedere dag keihard werken en continu moeten blijven innoveren en investeren voor eten op ons bord. Dat verdient ons respect. Ook het stikstofakkoord houdt in dat de sector, zelfs met alle maatregelen die we inbouwen om de landbouwers te beschermen, eens te meer voor een gigantische uitdaging komt te staan. Onze minister is in deze context de ideale persoon die er samen met ons gaat voor zorgen dat landbouwers verder als landbouwers door het leven kunnen gaan”.
Het stikstofakkoord
De minister gaf duiding bij het stikstofakkoord en begrijpt daarbij dat ook in het Pajottenland de landbouwsector op zijn hoede is ten aanzien van dat recent bereikte akkoord dat in grote lijnen de maatregelen bevat om de uitstoot van stikstof tegen 2030 te verminderen, de aangetaste natuur te beschermen en te herstellen evenals het vergunningenbeleid aan te passen voor activiteiten waarbij stikstof vrijkomt. Het zuiden van het Pajottenland staat immers al decennia lang bekend als een uitstekend landbouwgebied. De regio is dan ook een lappendeken aan landbouwgemeentes. Toch komt ook hier de boerenstiel steeds meer onder druk te staan zeker ook door het akkoord over een beleidskader aangaande de definitieve Programmatorische Aanpak van Stikstof (PAS), het zogenaamde Stikstofakkoord. Op basis van de door de Europese Unie opgelegde verplichtingen wil Vlaanderen thans de stikstofuitstoot tegen 2030 planmatig en structureel naar beneden brengen. Die PAS-doelstelling wil daarbij ook een toekomstgericht, werkbaar en rechtszeker kader bieden voor vergunningen- en toestemmingsverlening, rekening houdend met ecologische, sociale en economische randvoorwaarden.
Minister Brouns: “In zijn aanloop naar een nieuw stikstofdecreet kende het stikstofakkoord al een niet evident parcours. Het is een dossier met al heel veel papier met telkens de evenwichtsoefening ‘hoe gaan we het stikstofprobleem aanpakken en toch de landbouw niet loslaten maar hem een blijvende strategische positie geven met een duurzaam perspectief dat loopt over 20 jaar’ als insteek.
De pijlers van het stikstofakkoord vindt men terug in het stikstofarrest van februari 2021, de ministeriële instructie van mei 2021, de conceptnota PAS van februari 2022, het openbaar onderzoek PAS-programma van april 2022 en de vaststelling van het PAS-programma van maart 2023.
Een belangrijke horde is nu genomen, maar de weg is nog lang. Dit akkoord is een heel belangrijke stap naar meer duidelijkheid en perspectief voor de landbouwsector met het besef dat de inspanningen die aan de sector gevraagd worden bijzonder verregaand zijn en dat er nog altijd veel onzekerheid leeft bij de landbouwers. De investeringen die landbouwers moeten doen om de uitstoot te reduceren zijn bijzonder groot. En ja, er is een massief flankerend beleid uitgewerkt, maar die investeringen zullen alleen gebeuren als er voldoende toekomstperspectief wordt geboden”.