Naar aanleiding van de principiële beslissing tot fusie tussen de gemeenten Galmaarden, Gooik en Herne, werd in de voorbije maanden ook werk gemaakt van financiële simulaties. De financieel directeurs werkten samen met experts van Probis, dat het transitiemanagement verzorgt, een aantal analyses en aannames uit voor de financiële situatie zonder én met fusie.

Met deze simulaties willen we nagaan of een fusie naast organisatorisch ook financieel voldoende interessant is. Uiteraard zijn en blijven dit simulaties en geven deze geen garanties voor de toekomst, aangezien er altijd factoren zullen meespelen die vandaag nog niet gekend zijn. Denken we maar aan loonindexeringen, nieuwe takenlast, kortom: onvoorzienbare uitgaven.

Uit de analyse blijkt dat de drie gemeenten elk op zich (zonder fusie) financieel onder druk, zelfs negatief, komen te staan in de volgende legislatuur (2026-2031) als men het niveau van uitgaven en ontvangsten gewoon gelijk blijft houden zonder in te grijpen. Elk van de drie besturen houdt in 2031 onvoldoende middelen over om zelfs met extra leningen de tekorten op te vangen. Samengeteld botsen we op een tekort van ongeveer 8 miljoen euro. Dat betekent concreet dat in dat geval het beleid moet worden bijgestuurd, met andere woorden, dat er sterk moet geschrapt worden in uitgaven en investeringen en/of dat de belastingvoeten zullen moeten worden aangepast om meer ontvangsten te innen.

Wordt er geopteerd voor een fusie, dan wijzigen een aantal factoren zoals belastingontvangsten en verdwijnen er een aantal dubbele uitgaven. Bijkomend is er ook een schuldovername door Vlaanderen ten belope van ongeveer 5 miljoen euro (op een totale gezamenlijke schuld van om en bij de 20 miljoen euro op vandaag). Als we die elementen in een simulatie voor 2026-2031 verwerken en er ook een ‘fusiekost’ aan toevoegen (vb. het tijdelijk ondersteunen van transitieprojecten inzake ICT of personeelsbeleid, eventuele aanpassingswerken in gebouwen, aankopen van nieuwe gemeente- en straatnaamborden,…) en we ook efficiëntiewinsten meerekenen (vb. wegvallen van dubbele dienstverlening, voordeligere tarieven voor contracten gezien de schaalgrootte, minder politiek uitvoerende mandaten,…) het financieel plaatje positiever uitdraait voor de 3 besturen samen. We hielden daarbij voorlopig rekening met de laagste belastingvoeten op de aanvullende personenbelasting en opcentiemen op de onroerende voorheffing van de drie besturen. Zowel de beschikbare middelen aan het eind van de legislatuur als de marge om leningen aan te gaan blijven in diverse scenario’s positief.

Ook in het ‘scenario fusie’ moeten we er ons bewust van zijn dat het economisch uitdagende tijden zijn en zullen we onze budgetten moeten blijven beheren als een goede huisvader en verantwoord blijven besturen. Die discipline moet een lokaal bestuur aan de dag leggen. Enkel op die manier kan er nog meer ruimte vrijkomen voor extra realisaties en investeringen in de nieuwe fusiegemeente.